Vài kinh nghiệm cơ bản về chọn tẩu hút ngon

Đây có lẽ là chủ đề hót nhất đối với các anh em bước qua giai đoạn vỡ lòng tập hút tẩu. Đây cũng là chủ đề chẳng pipedia nào, trang online shop nào dạy cho bạn. Bởi pipedia với tư cách từ điển chỉ có thể đưa ra những thông tin cơ bản nặng tính khách quan, giống sách giáo khoa. Còn các cửa hàng ở Tây, các trang online shop ở Tây thường không muốn dạy khách hàng biết chọn tẩu hút ngon, dù họ có ít nhiều kinh nghiệm. Có thể họ không muốn nói những điều không hoàn toàn chắc chắn, có thể vì muốn bán được tất: cả tẩu hút dở lẫn tẩu hút tốt họ có trong cửa hàng.

Tôi cũng kinh doanh, nhưng trên hết tôi tự nhận mình là một nhà sưu tập tẩu đam mê, muốn có nhiều đồng bạn. Do đó, có bài viết khá chủ quan này. Một ngày nào đó, có lẽ bạn sẽ thấy nó không hoàn toàn đúng – cho một số trường hợp nào đó, vào một thời điểm nào đó. Chuyện thường thôi, xin đừng trách tôi. Đối với bạn là ngọt, có thể đối với tôi là vị chua. Chúng ta cấu tạo khác nhau, cảm nhận giác quan của chúng ta không bao giờ giống hệt nhau.

Trong một bài trước tôi đã nói về cách chọn tẩu hút tốt, tức là tẩu được chế tác đúng kỹ thuật, trong đó việc lỗ thông khí phải giao với lò tẩu TẠI đáy lò tẩu quan trọng nhất. Độ dày thành bát tẩu cũng phải lớn hơn 4mm, đặc biệt là ở đáy bát tẩu. Và nên chọn tẩu mà que thông có thể đi xuyên từ miệng cán đến đáy lò, tức là hạn chế tẩu dáng cong gắt hoặc tẩu có lỗ thông khí quá nhỏ nói chung.
Cho nên, lần này tôi tập trung vào việc chọn tẩu có XU HƯỚNG hút ngon.

1. Gỗ thạch nam càng lâu năm càng tốt, tức là tẩu càng lâu năm càng tốt. Chú ý: không nên quá 100 năm!

Nguyên nhân là vì ngày xưa người ta có nhiều lựa chọn về gỗ thạch nam hơn bây giờ. Ngày nay, hầu hết các rặng cây thạch nam mọc ven biển Địa Trung Hải đã bị chặt đi, để người ta làm khu du lịch, khu kinh tế sinh lợi cao hơn là khai thác gỗ thạch nam để làm tẩu.

Gỗ thạch nam để làm tẩu hút ngon không nhất thiết phải là gỗ thạch nam Algeria như trong bài giới thiệu tẩu Dunhill tôi đã viết. Gỗ thạch nam ở các vùng khác cũng có thể có những cục cho vị ngon ngọt tuyệt vời. Ở đây, may hơn khôn.

Một tính chất cơ bản của gỗ thạch nam mà người ta cho rằng sẽ cho vị ngon ngọt khi hút là độ xốp (porous), tức là gỗ thạch nam nhẹ, nhưng điều này không hoàn toàn đúng. Vân thẳng và vân lửa (straight grains/flame grains) được ưa chuộng, ngoài yếu tố thẩm mỹ, cũng vì được coi là cho chất lượng hút ngon hơn, đặc biệt là bền hơn, do các tuyến vân thẳng là các tuyến gỗ cứng, ít bị cháy mòn khi tẩu đang được hút. Tuy nhiên, đây cũng là một nhận định sai lầm, bởi lẽ vân thẳng hay vân lửa cứng, đặc, hút nước kém. Cho nên khi hút, nước chiết ra từ thuốc buộc phải chảy tụ xuống đáy tẩu, làm đáy tẩu tích nước nhiều hơn – dẫn đến vị thuốc khét hơn, hơi thuốc nóng hơn. Tức là, người ta cho rằng tẩu có bề mặt nhiều hoa văn mắt chim mới là tẩu hút khô hơn thơm ngon hơn.

Gỗ đã quá già dễ có vấn đề mà người ta khó nhận ra nếu chỉ nhìn bên ngoài. Tẩu đã quá trăm năm cũng vậy, chưa nói trăm năm trước thiết kế tẩu, lỗ thông khí tẩu chưa đạt mức tối ưu mà phải mãi đến những năm 1910s, 1920s người Anh mới hoàn thiện.

Tóm lại, nếu được lựa chọn bạn nên chú ý đến các điều sau để chọn tẩu hút ngon: gỗ thạch nam nhẹ (gỗ thạch nam Algeria thường nhẹ), bề mặt tẩu có tiết diện hoa văn mắt chim lớn. Còn nếu muốn bền thì chọn tẩu hoa văn vân thẳng, vân lửa.

2. Tẩu cũ được hút cẩn thận với thuốc tự nhiên, bởi người hút có kinh nghiệm thường ngon hơn

Theo kinh nghiệm của cá nhân tôi, sau khi thử vài trăm cái tẩu đủ thể loại, đẳng cấp: tẩu cũ ngon hơn tẩu mới. Vấn đề ở đây tương tự như vấn đề các nghệ sĩ đàn gỗ – như các nghệ sĩ vĩ cầm – gặp phải: đàn violin được làm tốt càng được chơi nhiều tiếng càng mềm càng ngọt, tẩu được hút càng nhiều vị càng mềm càng ngọt. Tôi xin gọi đó là sự “chín” của gỗ. Tẩu mới có thể cho vị trung tính hơn tẩu cũ, giúp bạn cảm nhận được vị thuốc trong vài lần hút đầu chính xác hơn, chi tiết hơn, nhưng không bao giờ cho vị ngon ngọt bằng.

Trong suốt nhiều năm, sự bất ngờ thú vị và may mắn mà tôi gặp phải vẫn thường là những chiếc tẩu cũ được sản xuất tại Anh trước những năm 1980. Như đã giới thiệu sơ qua trong bài viết về tẩu Dunhill, trước những năm 1960, tẩu Anh là vô địch thế giới và tiêu chuẩn của các hãng tẩu Anh khi đó đều rất cao, mà Dunhill – dù là tên tuổi lớn duy nhất còn tồn tại thực sự đến ngày nay (các hãng khác dù còn sống cũng chỉ là còn tên) – chỉ là một trong vài đại diện ưu tú nhất. Tẩu Anh cũ thường được hút với thuốc tự nhiên, vì khi đó trào lưu thuốc tẩu thơm công nghiệp kiểu Đan Mạch còn chưa bắt đầu, nên bám vị ngon ngọt của lá thuốc tự nhiên vào sâu đến từng tế bào gỗ – điều làm cho chúng càng ngày càng ngon ngọt.

Có lẽ các bạn cũng tò mò về bộ sưu tập tẩu cá nhân của tôi. Xin tiết lộ một phần: tôi có khoảng 20 chiếc (vẫn tăng giảm tùy lúc) tẩu trong bộ sưu tập cá nhân, và nửa số đó là tẩu Anh cũ trước 1960 (nửa còn lại là tẩu nghệ nhân hạng top của top thế giới – chủ yếu vì lý do thẩm mỹ), chuyên để hút, trong đó có những chiếc hãng nhỏ, gần như vô danh tôi cho bạn xem bạn có lẽ sẽ mắng “thua cả đồ Tàu”, “đồ cùi”, “200 ngàn đồng cũng không đáng” .v.v., nhưng đối với tôi, chúng đáng giá gấp ngàn lần như thế, bởi lẽ chúng là những chiếc tẩu hút ngon nhất mà tôi đã kiếm được trong giai đoạn còn thiếu tẩu ngon để hút (giờ thì tôi chỉ chọn thử hút một chiếc tẩu nào đó nếu nó phải rất đẹp theo tiêu chí của tôi đã, và nếu nó ngon thì tôi mới giữ). Đối với tôi, chúng vô giá cho đến khi tôi ngừng hút tẩu, mà điều này thì có lẽ là khó xảy ra trước khi tôi về với cát bụi.

Tẩu mới, dù được làm bởi gỗ tốt đến đâu, chế tác tinh xảo đến đâu (tôi có vài chiếc về mặt chế tác có thể coi là tinh xảo chính xác đến mức rợn người), bởi bất kỳ ai, đều không thể ngon ngọt như tẩu Anh cũ, vì chúng cần nhiều thời gian – cụ thể là nhiều năm – để “chín” với thuốc. Đó là tôi nói trường hợp người hút có kinh nghiệm như tôi – chỉ hút thuốc tự nhiên và mỗi tẩu mới đều được tôi dùng với 1 – 2 loại thuốc tự nhiên cố định, với nhiều mẹo vặt bí mật khác để rèn luyện vị của nó! Nhưng chưa một chiếc tẩu mới nào tôi hút tầm 3 năm có được vị ngon ngọt đủ làm tôi hài lòng. Sơ sơ, tôi ước lượng thời gian thực sự cần để chúng “chín” tối thiểu phải 10 năm!

Tóm lại: tẩu cũ, tình trạng tốt, không nứt vỡ, cháy sâu bên trong lò, được hút thuần túy với thuốc tự nhiên, là đồ tốt.

3. Tẩu đã từng được hút [nhiều] với thuốc tẩu thơm khó ngon

Đơn giản là khi bị hút với thuốc thơm, nhất là khi vẫn còn là tẩu mới chưa sử dụng đã bị hút với thuốc thơm, tẩu sẽ bị ngấm mùi vị hóa chất vốn toàn đường hóa học (và những thứ linh tinh khác mà tôi cũng chịu không biết) khi cháy tạo ra vị đắng ngắt, vào tới từng thớ, tế bào gỗ. Nếu ban đầu, khoảng 30 cối đầu, tẩu mới được hút với thuốc tự nhiên và do đó thành lò có được lớp thành than mỏng tạo bởi vụn thuốc tự nhiên bám vào đủ dày (khoảng 0.5mm – 1mm), vị của nó dù đắng nhưng về sau còn cứu chữa được nhiều. Ngược lại, có lẽ là vô phương cứu chữa, dù bạn có làm đủ trò mà người ta dạy trên pipedia, hay dùng phương pháp tự sáng chế điên rồ nào đi chăng nữa. Đắng vẫn hoàn đắng vì đây là đắng máu thịt.

Cho nên, lời khuyên của tôi cho các bạn chỉ hút thuốc thơm là bạn nên cố hút thuốc tự nhiên khoảng 30 cối đầu cho tẩu mới, rồi sau đó hãy hút thuốc thơm. Để một ngày nào đó bạn sợ thuốc thơm, chuyển sang thuốc tự nhiên thì còn gỡ gạc được phần nào đó những chiếc tẩu yêu dấu của bạn. Đặc biệt, nếu bạn thực sự yêu chiếc tẩu nào đó, thà hãy trưng bày nó thôi chứ đừng hút với thuốc thơm, nếu không muốn một ngày nào đó vì hối hận hoặc bực mình, xấu hổ về quá khứ mới bập bẹ hút tẩu mắc sai lầm, coi chiếc tẩu đó là gai trong mắt, ghét chiếc tẩu đó!

Nguồn : XuongTuon .

1001 lý do khiến các tẩu sỹ thường sở hữu nhiều tẩu

(Nguồn: FB Huu Nguyen)

Đến với thú chơi tẩu thuốc, người chơi thường có xu hướng lựa chọn dần cho mình nhiều chiếc tẩu với những kiểu dáng khác nhau, của các hãng, các thợ và nghệ nhân khác nhau. Vậy lý do nào khiến những người người đam mê hút tẩu lại cần, muốn (thích) có nhiều tẩu như vậy? Ở đây có nhiều câu chuyện có thể bàn tới, từ mặt kinh tế đến sở thích, thói quen của mỗi người chơi tẩu, và đúng là không thể liệt kê nổi hết lý do khi mà mỗi cá nhân đam mê tẩu thuốc chúng ta đều là “nghệ sỹ” của riêng mình và luôn có thể có cảm hứng để sáng tạo ra, tìm ra những gì mình thích trong thú chơi đầy đam mê này.

Dùng nhiều chiếc tẩu trước hết là cách người hút tẩu sử dụng hiệu quả nhất chi phí họ dành cho thú chơi này. Với cả người lâu năm và người mới, việc thưởng thức hương vị thuốc vài lần mỗi ngày là điều thường diễn ra. Vậy với vài cối tẩu mỗi ngày thì cách bảo quản tẩu tốt nhất, tiết kiệm chi phí nhất, đem lại nhiều sảng khoái cho mối đồng chi phí nhất mà mọi người vẫn nêu lên đó là mang thêm tẩu về. Một chiếc tẩu nếu sủ dụng để hút nhiều lần liên tiếp, phải chịu đựng liên tục nhiệt lượng của thuốc khi đốt cháy, độ ẩm tích tụ tiết ra từ thuốc đọng nơi đáy lò và ống nối, không đủ thời gian để phục hồi sẽ chóng hao mòn và dễ gặp sự cố không thể khắc phục dẫn đến tình trạng phải nằm dài trên giá vì không thể sử dụng được tiếp. Hơn nữa, cách hút liên tục nhiều cối thuốc với một chiếc tẩu là cách nhanh nhất để giảm độ sảng khoái của mỗi đồng chi phí (cả về thuốc và tẩu) khi mà càng hút thêm ở những lần tiếp theo những cảm nhận thấy vị thuốc không còn trọn vẹn hay vị đắng, kém ngon có xu hướng tăng lên. Điều này là cảm nhận thực tế mà không ít người mới hút gặp phải, đặc biệt khi chưa có nhiều tẩu thay thế và còn bỡ ngỡ với kỹ năng sử dụng tẩu nêu lên và bàn luận trên các diễn đàn. Do vậy, việc thay thế tẩu cho các lần hút khác nhau là cách bảo quản tẩu và nâng chất lượng tốt nhất cho mỗi lần hút.

Nguồn: Pipemagazine.com

Mong muốn thưởng thức hương vị đa dạng của lá thuốc và các kiểu trộn cũng là lý do hay được nói đến khi mọi người chọn thêm tẩu. Thuốc tẩu thuộc các dòng khác nhau, được pha trộn theo các thành phần khác nhau, với tỷ lệ khác nhau thường tạo nên hương vị mang đặc trưng riêng. Khi dùng cùng lúc nhiều dòng thuốc, loại thuốc với một chiếc tẩu thì thường dẫn đến lẫn mùi vị và thông thường khi hút một loại thuốc mới phải trải qua ít nhất vài cối, thậm chí đến cả chục cối thì mới có thể cảm nhận được hương vị thuần của loại đó. Điều này cũng là lý do các nhà trộn thuốc1 và người hút có kinh nghiệm thường khuyên nên sử dụng riêng từng tẩu cho từng dòng thuốc. Tất nhiên, lý tưởng nhất vẫn là dành riêng những chiếc tẩu để hút riêng từng loại đối một số loại thuốc mà bạn ưa thích nhất để có thể thưởng thức trọn vẹn, một cách thuần khiết hương vị loại thuốc đó. Bên cạnh những cơ sở có tính “khoa học”, chọn tẩu hợp cho từng loại thuốc (hay ngược lại) (pairing) là cả một nghệ thuật, là không gian để mỗi piper đam mê thỏa sức sáng tạo. Phạm vi bài viết ngắn này không cho phép chúng tôi đi sâu vào khía cạnh kỹ thuật, nhưng trên thực tế, nhiều người hút và sưu tầm tẩu lâu năm hay tính đến các yếu tố này khi quyết định hút loại thuốc nào với mỗi chiếc tẩu của họ. Chẳng hạn, một chiếc tẩu dáng táo mập, có đường kính lòng nõ lớn thường được cho là dùng phù hợp với thuốc trộn kiểu Anh vì lòng nõ rộng có thể giúp nâng độ đậm đặc của hương vị thuốc. Trái lại, thuốc trộn được ép dạng miếng (flake) được cho là hợp hơn với những chiếc tẩu nhỏ hơn. Theo lựa chọn mang tính cảm tính hơn, hoặc theo “gu” riêng của mỗi người chơi tẩu thì nhiều khi cách lựa chọn kết hợp thuốc và tẩu cũng mang dấu ấn riêng. Có thể chỉ đơn giản là người chơi ưa thích dòng thuốc mộc trộn kiểu Anh nên dành công sức tìm vài chiếc tẩu cổ do các hãng ở London sản xuất trước những năm 70.

Niềm đam mê, bị cuốn hút bởi vẻ đẹp của những chiếc tẩu là điều khiến người hút – chơi tẩu không thể kìm nén khao khát tìm kiếm và đón về thêm những chiếc tẩu cho bộ sưu tập cá nhân của mình. Có lẽ điều này xuất phát từ chính sự đa dạng, tinh tế của thế giới những chiếc tẩu. Mỗi chiếc tẩu không chỉ là vật phẩm dùng để hút lá thuốc tự nhiên, mà còn là một tác phẩm điêu khắc, nơi gửi gắm niềm đam mê sáng tạo, tinh hoa tay nghề và khướu thẩm mỹ của người thợ hay nghệ nhân chế tác. Gần đây lấy cảm hứng từ những tác phẩm hội họa đỉnh cao của mọi thời đại của Danh họa Leonardo da Vinci, hãng chế tác tẩu lừng danh quê hương ông đã cho ra mắt bộ sưu tập tẩu vô cùng đặc biệt khiến bất kỳ người chơi nào đều mong muốn mang về đặt ở vị trí nổi bật nhất trên giá tẩu của mình. Hơn cả niềm vui mang thêm về những chiếc tẩu được chế tác tinh xảo, người chơi còn mang về cho bản thân cơ hội được khám phá để hiểu sâu hơn thế giới nghệ thuật, khoa học về cơ thể con người và sự tiến hóa của xã hội khi ở những phút giây thư thái nhất họ được tiếp xúc với những hình ảnh thực sự là nghệ thuật. Một chiếc tẩu được đính thêm hình ảnh về người Vitruvian sẽ là cảm hứng để người chơi tẩu đam mê tìm hiểu thêm về Leonardo, về chiều sâu của tác phẩm này.

Cuối cùng (nhưng chưa phải là hết), những chiếc tẩu đẹp, chất lượng tốt không chỉ thuần túy là phương tiện dùng thỏa mãn đam mê khói lửa, để thưởng thức hương vị ngon ngọt của các kiểu thuốc tự nhiên, mà hơn thế còn là tài sản, là của để dành của mỗi piper. Càng hút lâu năm, người hút và sưu tầm tẩu càng có thêm nhiều kinh nghiệm trong việc lựa chọn, sử dụng và bảo quản những chiếc tẩu trong bộ sưu tập của mình. Bộ sưu tập như vậy sẽ là niềm khát khao với không ít người chơi đam mê và trở thành một tài sản có giá trị cao. Một chiếc tẩu mang nhãn hiệu James Upshall, nổi tiếng về kỹ thuật chế tác và chất lượng hút, luôn là món đồ khiến dân chơi tẩu “sành” thèm muốn cho dù mức giá bỏ ra để đón về thường ở mức ba con số, thậm chí tới 4, hay 5 chữ số theo tiền Châu Âu. Hay đơn giản những chiếc tẩu bản kỷ niệm, bản tiêu biểu năm của các hãng tên tuổi cũng là vật phẩm khiến nhiều người mong muốn và sẵn sàng trả giá cao để mang về vì mỗi chiếc tẩu như vậy thường ghi dấu những sự kiện quan trọng, số lượng sản xuất là giới hạn, chỉ vài nghìn chiếc cho toàn thế giới và được các hãng chăm chút tỷ mỉ.

Các bạn thân mến, còn vô vàn lý do nữa mà tôi không thể nêu hết trong bài viết này và xin dành cho các bạn – những người chung niềm đam mê với chúng tôi viết tiếp. Hãy kể cho mọi người về những câu chuyện, những “cái duyên” của bạn với mỗi chiếc tẩu mà bạn có trong bộ sưu tập cá nhân.